İsraf etməmək

Al­la­hın ver­di­yi ne­mə­tin də­yə­ri­ni qiy­mət­lən­di­rə bil­mə­mək, ve­ri­lən ne­mət­lər­dən is­ti­fa­də edər­kən və ya on­la­rı sərf edər­kən şü­ur­suz hə­rə­kət et­mək is­ra­fa sə­bəb olur. Al­lah bu möv­zu­da in­san­la­ra be­lə xə­bər­dar­lıq edir:

“...İs­raf edə­rək sa­ğa-so­la da sə­pə­lə­mə! Hə­qi­qə­tən, (ma­lı­nı əbəs ye­rə) sa­ğa-so­la sə­pə­lə­yən­lər şey­tan­la­rın qar­daş­la­rı­dır. Şey­tan isə Rəb­bi­nə qar­şı nan­kor­dur!” (İs­ra su­rə­si, 26-27).

Ne­mə­tin qiy­mə­ti­ni bil­mə­mək, onun haq­qı­nı ver­mə­mək Al­la­hın lütf və ik­ra­mı­na qar­şı nan­kor­luq et­mək de­mək­dir. Ayə­də bil­di­ril­di­yi ki­mi, nan­kor­luq şey­ta­nın əsas xü­su­siy­yə­ti ol­du­ğu­na gö­rə is­raf edə­rək nan­kor­luq edən­lər də şey­ta­na ta­be olur, onun qar­da­şı ki­mi olur­lar. Ne­mət in­sa­nın şük­rü­nü da­ha da ar­tı­ra­ca­ğı hal­da, onu boş yer­lə­rə sərf et­mək ne­mə­ti ve­rən Al­la­hı qiy­mət­lən­dir­mə­mək de­mək­dir. Bu­nun axi­rət­də­ki əvə­zi isə Al­la­hın Cən­nə­tin­dən, rəh­mə­tin­dən və ne­mət­lə­rin­dən uzaq qal­maq de­mək­dir.

Cən­nət Al­la­hın son­suz ne­mət­lə­ri ilə zən­gin olan möh­tə­şəm yer­dir. La­kin hə­lə bu dün­ya­da­kı ne­mət­lə­rə eti­na­sız ya­na­şan, on­la­rın qiy­mə­ti­ni bil­mə­yən, Al­la­ha la­zı­mın­ca şükür edə bil­mə­yən in­sa­nın Cən­nət ne­mət­lə­ri­ni haq­qı­ ilə qiy­mət­lən­di­rib Al­la­hı uca tut­ma­sı da müm­kün de­yil­dir. Cən­nə­ti qa­za­na bil­mək üçün in­san ən əv­vəl bu dün­ya­da­kı yük­sək əx­la­qı əl­də et­mə­li­dir. Həd­siz is­raf­çı­lıq ha­lları ilə yanaşı, ən ki­çik mə­sə­lə­lər­də is­raf­çı­lıq et­mək, ne­mət­lə­rə xor bax­maq, zi­yan vu­rul­ma­sı­na sə­bəb ol­maq, bu­nu bil­di­yi hal­da hə­min zə­rə­rin qar­şı­sı­nı ala­caq təd­bir­lər gör­mə­mək ki­mi hə­rə­kət­lər də ne­mə­tə nan­kor­luq et­mək mə­na­sı­na gə­lir. Mö­min da­ha çox nə­zər­dən ya­yı­nan be­lə is­raf­çı­lı­ğa diq­qət­li ol­ma­lı və Al­la­ha nan­kor­luq, hör­mət­siz­lik et­mək­dən çə­kin­mə­li­dir. Al­lah in­san­la­rın Onun son­suz ne­mət­lə­rin­dən is­raf et­mə­mək şər­ti­lə ən gö­zəl şə­kil­də is­ti­fa­də et­mə­si­ni is­tə­yir:

“Ey Adəm oğul­la­rı! Hər iba­dət vax­tı gö­zəl li­bas­la­rı­nı­zı ge­yin, ye­yin-için, la­kin is­raf et­mə­yin, çün­ki Al­lah is­raf edən­lə­ri sev­məz!” (Əraf su­rə­si, 31).